Барпы айыл аймагынын 2025-2027-жылдарга СОЦИАЛДЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК ӨНҮГҮҮ ПРОГРАММАСЫ
1-БӨЛҮМ.
АЙМАКТЫН ЖАЛПЫ МҮНӨЗДӨМӨЛӨРҮ |
|
||||||||||
|
|||||||||||
Географиялык абал |
Барпы айыл аймагы Жалалабад облусунун чыгыш
тарабындагы Сузак районунда айыл жергенсинде жайгашкан. Айылдык аймактын
борбору –Комсомол айылы. |
||||||||||
Жалпы аянты (Га) |
35084,14 |
||||||||||
Ландшафт жана жаратылыш шарттары |
Негизинен деңиз деңгээлинен 300-1700
метр бийиктикте жайгашкан. Кескин континенттик климат айыл чарбасынын
өнүгүшүнө олуттуу таасирин тийгизет. Кыш мезгили _3-4 айга созулат жана кар менен коштолот, минималдуу төмөнкү
температура 10 оС жетиши мүмкүн. Жай мезгилинде температура 40
оС чейин жетиши мүмкүн. Жайында орточо температура 25 оС,
кышында 10 оС |
||||||||||
АА калкы (адам), аялдардын
саны:_________________ анын ичинде
(айылдарда): |
58476 анын ичинен эркектер 29638,
аялдар 28838 Эмгекке жарамдуу 17506, эмгекке
жарамдуу курактагылар 4431 |
||||||||||
айыл . Комсомол (АА борбору) |
3300 адам |
||||||||||
Чөкө-Дөбө айылы |
1600 адам |
||||||||||
Үлгү айылы |
2416 адам |
||||||||||
Чангет-Сай айылы |
990 адам |
||||||||||
Чокмор |
2438 адам |
||||||||||
Түрк-Абад айылы |
1161 адам |
||||||||||
Төбөй айылы |
1752 адам |
||||||||||
Беш-Мойнок айылы |
1810 адам |
||||||||||
Таштак айылы |
1405 адам |
||||||||||
Каңды |
734 адам |
||||||||||
Миң-Өрүк айылы |
1331 адам |
||||||||||
Жаңы-Айыл айылы |
1357 адам |
||||||||||
Боз-Чычкан айылы |
1733 адам |
||||||||||
Ачы айылы |
544 адам |
||||||||||
Сай айылы |
484 адам |
||||||||||
Маркай айылы |
713 адам |
||||||||||
Жар-Кыштак |
1475 адам |
||||||||||
Төөлөс айылы |
1127 адам |
||||||||||
Кайнар айылы |
134 адам |
||||||||||
Кыр-Жол айылы |
643 адам |
||||||||||
Ырыс айылы |
1099 адам |
||||||||||
Күмүш-Азиз айылы |
6821 адам |
||||||||||
Курук-Көл айылы |
6190 адам |
||||||||||
Арал-Сай айылы |
3121 адам |
||||||||||
Жар-Кыштак айылы |
6733 адам |
||||||||||
Тотия айылы |
3543 адам |
||||||||||
Бөкөй айылы |
994 адам |
||||||||||
Таш-Булак айылы |
171 адам |
||||||||||
СЭӨПнын максаты |
СЭӨПтүн максаты: Барпы айыл аймагы айыл чарбасы өнүгүүгө багытталган,
инновациялык ыкмаларды колдонуу менен экологиялык таза продукциялары өндүрүүлгөн ошондой эле жеке
ишкерлерге шарт түзүү менен калк жаңы жумуш орундары менен камсыздалып,
тиричилик инфраструктурасы азыркы талаптарга жооп берген жана кызмат көрсөтүүлөр аймактын элине анын
ичинде аярлуу катмардагы жарандар үчүн талаптарга жооп берген шарттар
түзүлгөн аймак болот. Ошондой эле таза суу, байланыш, билим берүү, маданият,
спорт, саламаттыкты сактоо кызматтарына болгон жеткиликтүүлүк жогору деңгелге
көрсөтүлөт. Ички жолдор, көпүрөлөр калыбына келтирилип, көчөлөрдү түнкү жарык
менен камсыздоо иш-аракеттери ишке ашат. |
||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
2-БӨЛҮМ. КАЛК |
|
||||||||||
|
|||||||||||
2.1. (таблица)
Калк жана эмгек ресурстары |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн. |
прогноз |
||||||||
2021 ж. |
2022 ж. |
2023 ж. |
2024 ж. |
2025 ж. |
2026 ж. |
2027 ж. |
|||||
Жыл башындагы туруктуу калктын саны (адам) |
56787 |
57125 |
57774 |
58476 |
59148 |
59828 |
60516 |
||||
Өсүш темпи % |
|
1,13 |
1,13 |
1,21 |
1,15 |
1,15 |
1,15 |
||||
28401 |
28962 |
29349 |
29647 |
29515 |
29946 |
30242 |
|||||
Жыл башындагы эмгекке жарамдуу курактагы туруктуу
калктын саны, (адам) |
33123 |
34788 |
35897 |
36384 |
37541 |
38734 |
39965 |
||||
Өсүш темпи (%) |
|
5,02 |
3,18 |
1,35 |
3,18 |
3,18 |
3,18 |
||||
анын ичинде аялдар |
16064 |
16872 |
17446 |
17269 |
18402 |
18972 |
19541 |
||||
Экономикалык ишмердиктин
түрлөрү боюнча иштеген калктын саны (адам): |
20866 |
21918 |
22847 |
23408 |
24884 |
25468 |
26871 |
||||
Айыл чарба |
12400 |
13145 |
13856 |
14044 |
14670 |
14382 |
14915 |
||||
Өнөр жай |
336 |
340 |
345 |
356 |
385 |
437 |
501 |
||||
Иштетүүчү |
3800 |
3850 |
3905 |
4001 |
4505 |
4980 |
5420 |
||||
Электр энергиясы |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Курулуш |
1100 |
1180 |
1210 |
1303 |
1390 |
1467 |
1570 |
||||
Соода |
1120 |
1150 |
1205 |
1300 |
1375 |
1480 |
1565 |
||||
Транспорт жана байланыш |
1040 |
1103 |
1140 |
1200 |
1289 |
1375 |
1480 |
||||
Башка кызматтар |
680 |
760 |
800 |
813 |
890 |
972 |
1050 |
||||
Калдыктарды кайра иштетүү |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Жумушсуздардын саны (адам): |
1329 |
1382 |
1100 |
1044 |
970 |
901 |
837 |
||||
Өсүш темпи(%) |
- |
3,98 |
-20,4 |
-5,09 |
-7,17 |
-7,17 |
-7,17 |
||||
анын ичинде аялдар |
180 |
191 |
205 |
231 |
243 |
261 |
290 |
||||
Жакырчылыктын эң төмөнкү чегинде турган калктын саны
(адам) |
543 |
493 |
437 |
395 |
356 |
321 |
289 |
||||
Өсүш темпи(%) |
|
-9,2 |
-11,35 |
-9,61 |
-10,0 |
-10,0 |
-10,0 |
||||
Миграцияланган эмгекке жарамдуу калктын саны (эл аралык миграция боюнча кеткендер, адам) |
205 |
209 |
210 |
211 |
212 |
213 |
214 |
||||
Өсүш темпи (%) |
- |
1,95 |
0,47 |
0,47 |
0,9 |
0,9 |
0,9 |
||||
|
|||||||||||
2.2. Эмгекке
жарамдуу калктын өсүшүн, иш менен камсыз кылуу жана эмгек миграциясы
маселелерин талдоо |
|
||||||||||
Бүгүнкү абал: 2024 –жылдын
көрсөткүчтөрү: эмгекке жарамдуу
калктын жалпы санында иштеген калктын үлүшү кыйла жогору – 62, 2% жана
2027-жылга 65,04 % өсүшү пландаштырууда. Калктын көбү айыл чарбасында 51,6%
иштейт. Жумушсуздуктун деңгээли төмөн – эмгекке жарамдуу калктын санына
караганда, 2,86 % түзөт. 2027-жылга
чейин, эмгекке жарамдуу курактагы
туруктуу калктын саны
39965 адамды түзсө, салыштырмалуу, 2024 -жыл менен, 3581 адамга өсөт экен, жумушсуздардын
саны 207 адамга кыскартуу план коюлду. Миграция кеткен
калктын саны, расмий статистика
боюнча, 211 адам, өсүш темпи менен санаганда, 2027 -жылга 0,9 % көбөет, бул
өтө аз болот экен. Жакыр адамдардын саны
аз, 2024 -жылга 395 адам, эмгекке жарамдуу
курактагы туруктуу калктын санына караганда, 1,08
% түзөт. 2027 -жылга чейин жакырчылыкты азайтуу, өсүш темпи менен санаганда аз пайыз эле кыскарат
экен – 30,0 % . Бирок, айыл
аймагыбызда социалдык чөйрөнү өнүктүрүүнүн негизги багыттарынын бири – калкты
жакырчылыктан чыгаруу болуп эсептелет. Аталган багытта кеңейтилген
масштабдагы комплексттүү жумуштар кедейчиликти кыскартуу менен күрөшүүдө
калкты социалдык мобилизациялоо жолу менен биргеликте өкмөттүк эмес жана эл
аралык уюмдарды тартуу менен аткарылат. Андан тышкары, жакыр калктын билим
деңгээлин жана дараметин жогорулатуу, кесиптерге үйрөтүү, туура кесипти тандоого көмөктөшүү
жана ишкердике үйрөтү багыттарында иш алып баруу пландалууда. жана
жакырлардын санын 2027-жылга чейин 49% кыскартуу максат коюлуда, ошондо 195
үй булөөнү жакырчылыктан чыгаруу
керек. Миграция боюнча дагы
эскертуу катары, реалду кырдаалда, 2023-жылы ар бир кожолуктарды изилдөө
иштери жүргүзүлгөндө, аймак боюнча 940 баланын ата-энеси миграцияда экендиги
аныкталган. Ушундай учурда, балдарына
кыйыныраак болуп калат экен, туугандарына калышып же чон ата, чон энелерине
калышат экен. АӨ тараптан ата энеси миграция жүргөн үй-бүлөлөрдүн балдарына
үзгүлтсүз көзөмөл жүргүзүлөт. Жакырчылыкты жана жумушсуздардын санын кыскартуу
максатка жетиш үчүн төмөнкү көйгөйлөрдү чечүү керек: Кɵйгɵйлɵр: ·
Жумуш
орундарынын жоктугу жана аздыгы ·
Үлүш
жеринин жоктугу; ·
Аз
камсыз болгон үй бүлөлөрдүн жашоо шартынын начардыгы; ·
Билим
деңгээлинин төмөндүгү; ·
Ысырап
коорчулуктун көбөйүшү; ·
Маалыматтын
жетишсиздиги; ·
Калктын
кайдыгерлиги; |
|||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
3-БӨЛҮМ.
КЫЗМАТТАР ЖАНА ЖЕРГИЛИКТҮҮ ИНФРАСТРУКТУРА |
|
||||||||||
|
|||||||||||
3.1. (таблица)
Кызматтар жана жергиликтүү инфраструктура |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн |
прогноз |
||||||||
2021 ж. |
2022 ж. |
2023 ж. |
2024 ж. |
2025 ж. |
2026 ж. |
2027 ж. |
|||||
Ичүүчү сууга жеткиликтүүлүк (%) |
77 |
78 |
79 |
79 |
80 |
83 |
95 |
||||
Кожолуктарды катуу тиричилик
калдыктары (КТК) ташып чыгаруу менен камтуу (%) |
75 |
78 |
81 |
85 |
92 |
90 |
95 |
||||
Ички жолдордун жалпы
узундугунан канааттандырарлык абалдагы асфальтталган ички жолдордун үлүшү (%) |
14 |
16 |
18 |
21 |
30 |
40 |
50 |
||||
Көчөлөрдүн жалпы санынан
жарыктандырылган көчөлөрдүн үлүшү (%) |
20 |
25 |
28 |
39 |
47 |
52 |
58 |
||||
Спорттук секцияларга тартылган
жарандардын саны (адам) |
245 |
354 |
458 |
501 |
524 |
612 |
650 |
||||
Маданият чөйрөсүндөгү ийримге
катышкан жарандардын саны (адам) |
123 |
135 |
165 |
201 |
255 |
266 |
301 |
||||
Балдарды мектепке чейинки билим
берүү менен камтуу (%) |
38 |
41 |
45 |
47 |
51 |
58 |
64 |
||||
Балдарды мектептик билим менен
камтуу (%) |
УСК |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
||||
Медициналык персонал менен
камсыздоо деңгээли (адам) |
ССМ |
98 |
101 |
112 |
118 |
120 |
125 |
||||
Калктын турак жай менен камсыз
болушу (бир тургунга жалпы аянттын кв. м) |
УСК |
80 |
100 |
110 |
110 |
100 |
100 |
||||
(башка көрсөткүчтөр) |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|||||||||||
3.2. Учурдагы
кырдаалды анализдөө |
|
||||||||||
Калкты
таза суу менен камсыздоо: Барпы айыл аймагы 29 айылдан турат, анын ичинде Комсомол
айылындагы таза суу түтүкчөлөрү эски, Мин-Өрүк, Кыр-Жол, Ачы, Маркай, Сай жана
Кайнар айылдарын таза суу менен камсыз
болгон эмес. Ошондуктан төмөндөгүдөй көйгөйлөр бар: -
Комсомол айылында
түтүктөр эски болгондуктан, эл арасында нааразычылыктар көп болот; -
Арыктагы суулар
санитардык талапка жоок бербейт; -
Жашоочулар арасында
ичеги-карын жугуштуу ооруларынын катталышы жана оорулардын көбөйүшү; -
Калктын
саламаттыгынын начарлашы; -
Жаан-чачын болгондо
арыктагы суулардын кир болушу; -
Таза суу менен камсыз
кылуу үчүн бюджетте каражат жетишсиздиги; Бүгүнкү күндө,
калктын 79,3% таза суу менен
камсыздалган, 2027-жылга чейин 95% жеткирүү пландалууда. Турмуш
тиричилик калдыктарын ташуу боюнча көйгөйлөр: -
Абоненттер менен
келишимдин жоктугу; -
Төлөмдөр убагында
топтолбостугу; -
Техникалардын
эскилиги жана жетишпестиги; -
Айлык маянанын
аздыгынан жумушчу күчүнүн жетишсиздиги; -
Таштанды таштоочу
урналардын жоктугу; -
Жарандардын айлананы
таза кармоо, таштандыны туура таштоо боюнча түшүнүгү, билиминин жетишсиздиги. 2027-жылаг чейин 95%
кожолук менен келишимдерди түзүү максат коюлууда. Ички
жолдор: Барпы айыл аймагында
АТР кийин 29 айыл өзүнө камтыган. Айылдардын негизги бөлүгүнүн ички жолдоруна
асфальт төшөлгөн эмес. Тротуарлардын жоктугу да көчө бойлоп өтүүдө, өзгөчө
кары-картаңдар менен балалуу аялдардын жүрүүсүнө чоң кыйынчылыктарды
жаратууда. Ички
жолдорду абалы боюнча көйгөйлөр: -
Айыл аймакта 49% ички
жолдор талапка жооп бербейт; -
Транспорт техникалары
айылдардын ичинде жүргөндө чаңдын көтөрүлүшү, жашоочуларга ыңгайсыздык
жаратылышы; -
Жаан-чачын болгон
учурда ички арыктар, көпүрөлөр болбогондуктан суулардын капташы, ылай болушу; -
Мектеп окуучуларга,
жашы улгайгандарга айыл ичинде жүрүүгө ыңгайсыздыктын жаралуусу, анткени тротуарлар
жок, суу өтө турган арыктар жок; -
Каражаттын
жетишсиздиги; -
Карыларга жана
балдарга уна көп жүргөн тротуар жок көчөлөрү менен өтүүгү кыйын болууда; 2027-жылга чейин 80%
ички жолдорго асфалүт салынат деген максаттуу көрсөткүч коюлду. Көчөлөрдү
жарыктандыруу: Айыл аймактын 2024 -жылы 39 % көчөлөргө, жалпы пайдалануудагы жерлерге
түнкү жарыктандыруу орнотулган, ал эми 61% айылдардын көчөлөрүндө жарыктандыруу
жок. Көйгөйлөр: -
Жергиликтүү
тургундарга, жумуштан кеч кайткан жарандарга, мектеп окуучуларга көчөлөрдүн жарыктандыруусунун
жоктугунан кооптуулук жаралып, ар кандай кырсыктардын катталышы; -
транспорттук
кырсыктардын көбөйүү ыктымалдуугу; -
жашы улгайган
жарандардын, көзүнүн көрүүсү начар жарандар кечкисин сейилдөөгө, турмуштук
муктаждык үчүн айыл ичинде жүрүүсүнө шарттын жоктугу; -
2027-жылга чейин
коомчулук жерлерге жарыктандыруусу 50% жеткирүү план коюлду. Спорттук
секцияларга тартылган жарандар Айыл аймакта 2 спорт
зал, 5 спорт аянтчалары бар. Жар-Кыштак, Беш-Мойнок айылдарында жетишпейт.
Ал айылдар Таштак, Төбөй айылдарына келип спорт менен машыгышат. Жаштарды
спортко болгон кызыгусун жогорулатуу үчүн жер жерлерде заманбап спорт
аянтчалар куру учурдун талабы. Учурда Ырыс, Жар-Кыштак, Тотия жана Сай
айылдарында спорт зал курулушу башталган.
Бүгүнкү күнгө чейин 501 адам спорт менен машыгышат. Көйгөйлөр: -
жарандар анын ичинде
аялдар бош убактыларын өткөрүү үчүн спорт залдар, аянттар жок; -
Спорт залдарда
заманбап спорт инвентарлар жетишсиз; -
Спорт тренерлер
жетишсиз; 2027-жылга чейин дагы
спортко 650 адам тартылат. Маданият
чөйрөсүндөгүлөрдүн ийримге катышуусу Барпы айыл аймагында
2 маданият үйү, 2 китепкана, 1 музей бар. Жалпы 35 маданият кызматкерлери
иштешет. 2024-жылы маданият иш чараларына 201 адам тартылган. Көйгөйлөр: -
Аймактын жашоочулары,
окуучулар, аярлуу топтун өкүлдөрү үчүн бош убактыларын өткөргөнгө музыкалык
ийримдердин жоктугу; -
Китепканаларда жаңы
китептердин жетишсиздиги; -
Музейлерде кызыктуу
экспонаттар, тарыхый маалыматтар менен заманбап техникалар менен
камсыздалбашы; 2027-жылга чейин 301
адамды маданият иш чараларына жана йиримдерге катыштырууга максат коюлду. Балдарды
мектепке чейинки билим берүүгө тартуу 2024-жылы -айыл
аймакта балдарды мектепке чейинки билим берүүгө тартуу үчүн мектепке чейинки билим
берүү уюмдары 53% жетишпейт. Аралсай, Тотия, Ырыс, Курук-Көл, Түрк-Абад
айылдарында бала бакча жок. Баластан бала бакчасы кооптуу абалда турат, Төөлөс
айылына 40 орундуу бала бакчанын курушу башталган, Төбөй айылына 75 орундуу
бала бакчанын курулушунун документтери даярдалган. Көйгөйлөр: -
Балдарын бала бакчага
берүү үчүн кезектин көптугү; -
Бала бакчаларда
группаларда балдардын саны нормадан ашып кетиши; -
Балдар арасында
жугуштуу оорулардын пайда болушуна кооптуулук бар; 2027-жылга чейин мектепке чейин билим берүүгө шарттарды
түзүү боюнча 64 % жеткируу максат коюлду. Жалпы
билим берүү боюнча: Айыл аймакта 24 мектеп
бар, балдар толук мектепке тартылган бирок окуучулар 3-4 сменде окуйт. Айбек айылында орто
мектеби авариялык абалда, Кумуш-Азиз айылында мектеп курууга жер ажыратылган,
мугалимдер жетишет. Көйгөйлөр: -
Окуучулардын саны көп
болгондуктан класстарда талаптан ашык окушат; -
Бобур мектебинде 4
смена менен окуу жүргүзүлөт; -
Класстарда окуучулар
көп болгондуктан билим сапатына таасир этет; -
Мугалимдер предметтер боюнча жетишпейт; -
Алыскы конуштардан
келип кеткен окуучулар үчун атайын транспорт жок. 2027 -жылга
чейин аймак боюнча мектептерде билим алууга шарттарын жакшырууга багытталат. 750 орунджуу
Н.Алыкулов мектеби республикалык бюджет эсебинен курулат Медициналык
персонал менен камсыздоо: Учурда айыл аймакта
8 ФАП , 5 үй-бүлөлүк дарыгерлер тобу
бар. Медициналык персонал 80% менен камсыз болгон. Учурда Чокмор айылына
инвесторлор тарабынан төрөт үй жана балдар ооруканасы курулууда. Көйгөйлөр: -
Дарыгерлер жетишпейт;
айыл тургундары шаар, райондогу медициналык мекемелерге кайрылышат. Калктын
турак жай менен камсыз болушу Калктын өсүү темпи
менен турак жай үчүн кезекке тургандардын саны арбын, бир эле турак жайда 2-3
үй-бүлө жашайт, Калктын
турак жай менен камсыз болушу: Жылдан жылга калктын санынын ɵсүшү менен
бирге, турак жай маселеси курчуп, уй курууга жер тилкесине муктаждардын саны
кɵбɵйүүдɵ. Тилекке каршы калктын саны ɵсүү менен бирге жер аянты кеңейбейт
экен. Ошол себептүү, жерди эффективдүү колдонуу үчүн, айыл жергесине кɵп
кабаттуу заманбап курулуштарды курдуруу үчүн курулуш компаниялар менен
иштешип айылдарды туурасынан эмес, тикесинен ɵстүрүү заманга ылайык
болбостон, калкты турак жай менен гана
камсыздабастан, ички миграцияны токтотуп, жер аянтын эффективдуу колдонууга
шарт тузөт. Көйгөйлөр: -
Турак жай куруу үчүн
кезекке тургандардын саны көп, бергенге жер жок; -
Туруктуу жашаган жери
жок болгондуктан ички миграциянын өсүшүнө таасир этет; -
“Санарип-Аймак” АМС
каттоо кыйынчылыкты жаратат; -
Муниципалдык турак
жайларды курууга каражат жетишсиз Корутунду:
Жергиликтүү
аймактын инфраструктурасы жана аны
менен коштолгон кызматтарды олуттуу жакшыртууга муктаж. Маданиятты жана спортту өнүктүрүү үчүн жаңы
объектилерди түзүү, жабдууларды сатып алуу да талап кылынат.
Кыздар спорттук
оюндарга жана сергек жашоого тартыла баштайт. Балдар ойноо аянтчасы
уюштурулат. Жаны жабдуулар сатып алынат. Бул көйгөйлөрдү чечүү үчүн
жергиликтүү бюджеттен акча каражаты каралат жана инвестицияларды тартууга туура
келет. Ошентип, көпчүлүк кызматтарды көрсөтүүнүн деңгээли жана жергиликтүү
маселелердин чечилиши АА инфраструктурасынын абалынан көз каранды, бул
олуттуу инвестицияны талап кылат. СЭӨП жергиликтүү инфраструктураны калыбына
келтирүү боюнча кадамдарды, анын ичинде суу түтүктөрүн, жол участокторун жана
бала бакчаларды курууну карайт. Барпы айыл аймагы
белгиленген көйгөйлөрдү чечүү боюнча бир катар иш-чараларды пландап, жакынкы 3
жылда максатыбызга жетебиз деген ишеничтебиз. |
|||||||||||
|
|||||||||||
3.3.
Жергиликтүү коомчулуктун артыкчылыктуу муктаждыктарына анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Артыкчылык |
Мүмкүн болгон
чаралардын жалпы сүрөттөлүшү |
Күтүлгөн
натыйжа жана мөөнөттөр |
|||||||||
Жумуш менен
камсыз кылуу максатында жумушсуздардын дараметин жогорулатуу |
Жумушсуз жарандарды кайра окутуу курстарын уюштуруу (финансылык
сабаттуулугун жогорулатуу боюнча, чакан ишкерлик, дыйканчылык боюнча бизнес
план жазууга үйрөтүү) СКС Жалал-Абад жана БУУ ДАТП аркылуу.
|
Калктын
жумуш менен камсыз болушуна шарт түзүлөт |
|||||||||
3.4. Социалдык
жана жергиликтүү инфраструктураны өнүктүрүүгө тиешелүү бюджеттик
инвестицияларга керектөөлөргө анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Инвестициялык
артыкчылыктар |
Мүмкүн болгон
долбоорлордун жалпы сүрөттөлүшү |
Күтүлгөн
натыйжа жана мөөнөттөр |
Бааланган
наркы (миң сом) |
||||||||
Комсомол айылына суу түтүкчөлөрүн жаңылоо |
Айыл аймактын борбору
болгон Комсомол айылы калкы жыш жайгашкан айылдардын бири. Таза түтүкчолөрү
өтө эски болуп азыркы учурда ар жеринден тешилип, тургундарга көп
ыңгайсыздыктар жаралып, айыл суусуз калууда. Смета түзүлүп,
Жалал-Абад облустук өнүктүрүү фондунун кароосунда турат
|
Комсомол айылына суу түтчөлөру жаңыланат |
9836,0 |
||||||||
Миң-Өрүк айылына таза
суу түтүкчөлөрүн тартуу |
Айылда азыркы учурда
таза суу жок, сууну кудукка толтуруп же болбосо узактан ташып ичишет.
Миң-Өрүк айылына таза суу түтүчөлөрүн тартуу керек. 2024-жылда тиешелүү
документтери даярдалып, фонддорго сунушталат, жумушчулардын кызмат акысына
ВПП ООНго сунушталат |
Миң-Өрүк айылынын
жарандары таза суу менен камсыз болот |
52683,0 |
||||||||
Миң-Өрүк айылы Н.Алыкулов
мектебинин курулушун аяктоо |
2025-жылга курулушту
бүтүрүү пландалуу республикалык бюджеттен, жергиликтүү бюджеттен дагы акча
каражаты каралат. |
2025-жылга 750 орундук мектептин курулат |
462358,0 |
||||||||
Арууке балдар
бакчасынын жаңы имаратын куруу |
Учурда архитектурада
АГЗ даярдалууда. |
|
75023,0 |
||||||||
БАРДЫГЫ
|
107542,0 |
||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
4-БӨЛҮМ.
ЭКОНОМИКАЛЫК ӨНҮГҮҮ |
|
||||||||||
|
|||||||||||
4.1. (таблица)
Экономикалык өнүгүү (миң сом) |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн. |
прогноз |
||||||||
2021 ж. |
2022 ж. |
2023 ж. |
2024 ж. |
2025 ж. |
2026 ж. |
2027 ж. |
|||||
Негизги фонддор (юридикалык жактар боюнча, үй чарба
секторун эсепке албаганда)- (жылдын аягына карата толук наркы боюнча) |
|
248684,1 |
336367,2 |
336367,2 |
338367,2 |
341408,6 |
350000,0 |
||||
Экономиканын негизги секторлору боюнча товарларды
өндүрүү жана кызмат көрсөтүү көлөмү: |
263590 |
264910 |
265850 |
267253 |
268501 |
269260 |
271050 |
||||
Айыл чарба |
2601902 |
2608740 |
2610050 |
2610771 |
2615801 |
2620294 |
2630050 |
||||
Өсүмдүк өстүрүү |
1536120 |
1540076 |
1540925 |
1548852 |
1549560 |
1550875 |
1560210 |
||||
Мал чарбачылыгы |
976500 |
978900 |
979512 |
980222 |
981345 |
981905 |
982500 |
||||
Юридикалык жактардын өнөр жай
продукциясынын көлөмү |
183938 |
184680 |
185021 |
1855565,5 |
186056 |
187350 |
188090 |
||||
Өнөр жай кызматтары |
65000 |
67000 |
68000 |
68560 |
69293 |
70034 |
70783 |
||||
Жөнөтүлгөн продукциянын көлөмү |
245901 |
296320 |
247005 |
247416,6 |
248050 |
249070 |
249775 |
||||
Курулуш - негизги капиталга
колдонулган инвестициялар - ар кандай объектилер боюнча жалпы суммада |
8785,6 |
14590,3 |
20452,0 |
45326,0 |
58236,4 |
59231,0 |
62310,0 |
||||
Экономикалык
иштин түрлөрү боюнча көрсөтүлгөн рыноктук кызмат көрсөтүүлөрдүн көлөмү |
79215 |
80050 |
80960 |
81697 |
82190 |
82978 |
83590 |
||||
Дүң
жана чекене соода, автомобилдерди жана мотоциклдерди оңдоо |
354 336 |
354400 |
355466 |
366310 |
366400 |
366510 |
366618 |
||||
Мейманканалардын
жана ресторандардын иши |
1257,4 |
1878,7 |
2046,2 |
2458,4 |
2630,0 |
3015,0 |
3304,1 |
||||
Транспорттук
иш-чаралар жана жүктөрдү сактоо |
108,7 |
125,4 |
130,5 |
141,4 |
198,4 |
230,5 |
272,3 |
||||
Маалымат
жана байланыш |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Финансылык
ортомчулук жана камсыздандыруу |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Кыймылсыз
мүлк операциялары |
600,0 |
720,0 |
1348,8 |
1348,8 |
1350,0 |
1400,0 |
1500,0 |
||||
Кесиптик, илимий жана техникалык
ишмердүүлүк |
600,0 |
720,0 |
1348,8 |
1348,8 |
1350,0 |
1400,0 |
1500,0 |
||||
Административдик жана көмөкчү
иш-чаралар |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Билим берүү |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Саламаттыкты сактоо жана
социалдык кызматтар |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Искусство, көңүл ачуу жана эс
алуу |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Башка тейлөө кызмат
көрсөтүүлөрү |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Түз инвестициялар |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Айыл чарба |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Өнөр жай |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Курулуш |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Соода |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Транспорт жана байланыш |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Башка кызматтар |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Калдыктарды кайра иштетүү |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Калктын кирешеси: |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Орточо номиналдык эмгек акы |
17580 |
17747 |
24869 |
28764 |
35200 |
39600 |
42510 |
||||
Эмгек мигранттарынын
которуулары |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Пенсиялардын орточо өлчөмү |
6130 |
7250 |
7699 |
9063 |
9850 |
10500 |
12050 |
||||
Жөлөкпулдардын орточо өлчөмү |
1200 |
1800 |
1800 |
1800 |
1800 |
1900 |
2000 |
||||
Чакан жана орто бизнестен
түшкөн кирешенин орточо өлчөмү |
21000 |
25100 |
30700 |
36400 |
37500 |
38700 |
39000 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|||||||||||
4.2. Учурдагы
кырдаалды жана экономикалык адистешүүнү талдоо |
|
||||||||||
Айыл аймагында экономикалык өнүгүүнүн негизги тармактары болуп мал
чарбачылыгы, өндүрүш жана туризм тармагы болуп эсептелет. Ар бир тармакка
токтоло кетсек: Мал чарбачылыгы калктуу айыл аймагында, жеке фермерлердин иш аракеттерине
байланыштуу. Айыл аймагынын территориясында ири мүйүздүү мал, кой-эчки жана
жылкы өстүрүү алдынкы приоритет. Малдын саны жыл санап өсүп, сапаттуулугунда
маселелер жаралып келет. Айыл
аймагында эт өндүрүүнү күчөтүү менен анын ичинде канаттуулардын этин, балык
эттерин өнүктүрүүгө толук шарттарды
камсыз кылууга болот. Мал чарбачылыгын өнүктүрүүдө төмөндөгүдөй
көйгөйлөргө туш болууда: -
Жайыт
аянттарынын тардыгы; -
Асылдуулуктун
төмөндүгү; -
Тоюттун
жетишсиздиги; -
Малдын
санынын так эместиги; -
Мал
ооруларынын көбөйүшү; -
Айыл
чарба багытындагы жерлерин эффективсиз пайдалануусу; -
Сугат
суусунун тартыштыгы; -
Сапаттуу
үрөндүн жетишсиздиги; -
Туруктуу
сатуу өнөктүгүнүн жоктугу; -
Техникалардын
жетишсиздиги; -
Мамлекеттик
колдоонун жетишсиздиги -
Мал
чарбасынын продукцияларын сатууда рыноктун стабилдүү болбой, баалардын
кепилдигинин жоктугу; Тургундардын асыл тукум иштерин колдоодон баш
тартуусу; 2026-жылга
чейин айыл аймагындагы кайрак жерлер трансформацияланып, айдоо
аянттарынын көбөйүшү пландалууда. 2027-жылга чейин малдын 30% сапаттуу, асыл
тукум мал чарбасына өтүү пландалууда Айыл чарба тармагы: айыл аймагынын экономикалык өнүгүүсүндө айыл чарбасынын дагы
үлүшү чоң. Айыл аймагынын аймагында
климаттык оор шарттарга карабастан, айыл чарба өсүмдүктөрүн мындан ары өнүктүрүү үчүн
жакшы өбөлгөлөр бар . Айыл
аймагынын жогорку сорттогу тамак-аш азыктары менен камсыз кылууда жеке
чарбалардын үлүшүнө ээ. Калктуу конуштун жерлеринде дан эгиндери, картошка,
көп жылдык жана бир жылдык тоют өстүрүлөт. Айыл аймагында жашаган калк
өсүмдүк өстүрүү, тоют топтоо менен жигердүү алектенишет, анын чоң үлүшү көп
жылдык чөп өстүрүү. Айыл чарба ишканасынын өндүрүшүнүн туруксуздугу анын
продукциясын өндүргөндөн кийин, продукцияны сатуунун жана сактоонун
кепилденген рыногунун жоктугуна, андан дагы мамлекеттик заказ түрүндөгү
мамлекеттик колдоого байланыштуу. Маданий чөптөрдүн ичинен эспарцет жана бир жылдык
чөптөр (сулу) басымдуулук кылат, ошондой эле чөп катары да пайдаланылат.
ААнын климаттык шарттарында картошка, сабиз, кызылча, сарымсак ж.б. өстүрүү
келечектүү болуп саналат. Ошондой эле бул жерде
тоют даярдоо боюнча үзгүлтүксүз окуу иш-чаралары өткөрүлүп, фермер аялдарга
жана калктын аялуу катмарына үрөн менен камсыздоодо колдоо көрсөтүлөт. Айыл
чарбаны өнүктүрүүдө төмөндөгүдөй көйгөйлөргө туш болууда: -
Сапаттуу
үрөндүн жоктугу; -
Жер
семирткичтердин жетишсиздиги, Дыйкандардын жер иштетүү боюнча
тажрыйбасынын жетишсиздиги, -
Билимдүү
агрономдордун жоктугу; -
Чыктуу
тоют даярдоо үчүн атайын техникалардын жоктугу, айыл чарба
техникасынын жетишсиздиги; -
Которуштуруп
айдоонун кеңири пайдаланылбагандыгы; -
Сугат
сууларынын жетишсиздиги; -
Климаттын
өзгөрүшү -
Өндүрүүчүлөр үчүн жеңилдетилген
кредиттердин жеткиликтүү эместиги; -
Күйүүчү майдын баасынын туруксуздугу; -
Айыл чарба продукциясын сатуу боюнча
туруктуу соода түйүндөрүнүн жоктугу; -
Туруксуз тамак-аш менен камсыз кылуу; -
Айыл чарба продукциясын экспорттоого
шарттын жоктугу; -
Кайра иштетүүчү ишканалардын
жетишсиздиги. Иш
чаралар: -
жакынкы
жайыттардын түшүмдүүлүгүн жогорулатуу, чөптүн үрөнүн себүү; -
ирригациялык
системаны өркүндөтүү, БСР, БДРлерди куруу -
калктын
бардык катмарына, анын ичинде аялдарга, жаштарга жана калктын аярлуу
катмарына айыл чарба өсүмдүктөрүн өстүрүүнүн натыйжалуу ыкмалары боюнча
түшүндүрүү иштерин жүргүзүү, органикалык жер семирткичтерди колдонууга,
которуштуруп айдоого, сапаттуу үрөндөрдү пайдаланууга
басым жасалат; -
бош
же суу баскан жерлерде тоют өсүмдүктөрүн өстүрүү; -
деградациясын болтурбоо боюнча алдын алуу чаралары ; -
жарандарды сапаттуу үрөн
менен камсыз кылуу үчүн үрөн чарбасын көбөйтүп түзүүгө көмөктөшүү; -
айыл чарба жарманкелерин
өткөрүүгө көмөктөшүү; -
«Барпы » муниципалдык
ишканасынын жардамы менен сугат сууларынын пайдаланылышына жана адилет
бөлүштүрүлүшүнө көзөмөлдү күчөтүү, оңдоо иштерин өз убагында жүргүзүү; бардык
жашоочулар муктаждыктарына жараша сугат суусуна ээ болушу үчүн схема түзүү;
айылдын ички ирригациялык тутумунун картасын түзүү, көйгөйлүү аймактарды
аныктоо; -
Айылдардын ички
арыктарын тазалатуу; 2027-жылга чейин айыл чарба
тармагында чыктуу тоютту даярдоону колго алуу, жер семирткичтерди жеринде
даярдоону, дыйкандарды сапаттуу үрөндөр менен камсыз кылуучу үрөн чарбаларын
ачууга көмөктөшүүнүн колго алуу пландалууда. 2027-жылга чейин айыл чарба
тармагында чыктуу тоютту даярдоону колго алуу, жер семирткичтерди жеринде
даярдоону, дыйкандарды сапаттуу үрөндөр менен камсыз кылуучу үрөн чарбаларын
ачууга көмөктөшүүнүн колго алуу пландалууда.
Өндүрүш
тармагы: Мал
чарбасынын кластердик негизде өнүгүүсүн камсыз кылуу максатында кирешеси
көбүрөөк жана айыл аймагынын климаттык шартына ыңгайлашкан түргө өтүүнү
камсыз кылуу менен калктын көп киреше табышына көмөктөшүү мүмкүн. Бул багытта
бордоп семиртүү иштерин, балык, тоок чарбаларын жайылтууну жана туура
пайдаланууну камсыз кылуу милдети турат. Чакан агробизнести өнүктүрүү айыл аймагынын өнүгүүсүнүн
артыкчылыктуу багыттарынын бири болуп саналат, анткени жеке көмөкчү чарбалар,
эт, сүт, картошка, интенсивдүү
өндүрүүдө, жашылчаларды жана айыл чарба продукцияларынын башка түрлөрүн
өндүрүүдө кошумча потенциал болуп саналат. Андан сырткары
бал өндүүрү боюнча аймакта толук шарт бар. Аарычылык менен 2 адам иш алып
барып келет. Бул тармакты өндүрүү үчүн эл аралык жана ички донорлорго
долбоорлор жазылууда.
Өндүрүш
тармагын өнүктүрүүдө төмөндөгүдөй көйгөйлөргө туш болууда: - Мал чарбасынын продукцияларын сатууда рыноктун стабилдүү
болбой, баалардын кепилдигинин жоктугу; - Жер мамилелеринин көйгөйлөрү жана агрокультуранын төмөндүгү; - Атаандаштыкка туруштук бере турган ишкердүүлүк
жөндөмдүүлүгүнүн начар өнүгүшү;
Иш чаралар: -
Мамлекеттин жана бейөкмөт уюмдардын
жардамы менен фермерлерди, аялдарды, жаштарды жана калктын аялуу катмарынын
өкүлдөрүн окутуу боюнча иш-чаралар үзгүлтүксүз өткөрүп туруу; -
Жеке ишкерлерге колдоо
көрсөтүү. -
айыл чарба продукциясын
кайра иштетүүнү өнүктүрүүгө жана кол өнөрчүлүктү өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү; -
Кол өнөрчүлүк борборун уюштурууга жана
кол өнөрчүлүк көргөзмөлөрүнө катышууга колдоо көрсөтүү;
2027-жылга
чейин айыл аймагында өндүрүш тармагын кыйла алдыга жылдыруу пландалууда. 2027-жылга
чейин айыл аймагында туристтик жайларды ачуу боюнча жеке ишкерлер менен иш
алып баруу пландалууда. Корутундулар
жана сунуштар : ААнын экономикалык адистешүүсү мал чарбачылыгы бойдон калууда,
анын үлүшүнө жалпы айыл чарба продукциясынын 88% туура
келет . Буга климаттык шарттар жана ААнын географиялык жайгашуусу
шарт түзөт. Мал чарбачылыгын мындан ары өнүктүрүү үчүн тоют менен
камсыз кылууну көбөйтүү, фермерлерди окутуу жана ветеринардык көзөмөлдү
жакшыртуу боюнча бир катар чаралар СЭӨПтө каралат. Өсүмдүк чарбачылыгынын артта
калган тармагын экономикалык өсүштүн резерви катары каралып - бул жерде тоют
өсүмдүктөрүн өстүрүү аркылуу өсүмдүк өстүрүүчүлүктү жана мал чарбачылыгын
өнүктүрүүнү шайкеш келтирүүгө болот, мындан тышкары ирригацияны, үрөнчүлүктү
өнүктүрүү боюнча чаралар каралган жана дыйкандарды окутууга көңүл бурулат. Өнөр жай өндүрүшүнүн көлөмдөрү
чоң эмес, бул ААнын андан ары өнүгүүсүнө негиз болуп саналат. Айыл чарба
продукциясын кайра иштетүүнү жана жеңил өнөр жайын (кийим тигүү өндүрүшүн)
өнүктүрүүнү колдоо зарыл.
|
|||||||||||
|
|||||||||||
4.3.
Экономикалык өнүгүү муктаждыктарын талдоо (анын ичинде тике (жеке)
инвестициялар). |
|
||||||||||
Артыкчылык |
Мүмкүн болуучу
чаралардын жана долбоорлордун жалпы сүрөттөлүшү |
Күтүлгөн
натыйжа жана мөөнөттөр |
Бааланган
наркы (миң сом) |
||||||||
Дыйкандарды,
жеке ишкерлерди финансы-насыяга жеткиликтүүлүгү камсыз
кылуу |
СКС Жалал-Абад аркылуу ар
кандай окутууларды уюштуруу. Дыйкандардын ыңгайлуу баада
насыя алып ишкердик менен алектенүүсүнө шарт түзүү. СКС Жалал-Абад аркылуу окутуу, БУУ ДАТП га сунуштоо |
Дыйкандардын жана жеке ишкерлерди финансы-насыяга
жеткиликтүүлүгүг камсыз далат. |
100,0 |
||||||||
Дыйкандарга күйүүчү майлар
менен жардам көрсөтүү |
Эгин себүү жана жыйноо
мезгилинде дыйкандарды арзан күйүүчү жана майлоочу майлар менен камсыздоо
мамлекет тарабынан жардам берүүгө көмөктөшүү |
Айдоо жана тушүмдү жыйноо
иштери өз убагында аяктайт |
|
||||||||
Ветеринардык жактан тейлее
пункту ачууга көмөктөшүү |
Аймактагы малдарды асыл
тукумдуулукту жогорулатуу максатында жасалма уруктандыруу пункттары ачууга,
кесеровосичение жасоо, майда жандыктарды жана бада малдарды кастрация кылууга
көмөк көрсөтүү. Ошондой эле эпиоозотикалык
абалды кармоо үчүн вакцинация иштерин жүргүзүүгө көмөктөшүү. 2024-2027-жылдар
ичинде өнүктүрүү фонддорго, ЮСАИД жана башка эл аралык фонддорго долбоор
жазып өткөрүү керек. |
Ветеринардык жактан тейлее
пункту ачылат |
1000,0 |
||||||||
Айылдарга мал бордоочу
ж.б.ишкана жана кичи цехтерди ачууга көмөктөшүү |
Аймактын негизги киреше булагы
мал чарбачылыгы болгондуктан малды бордоочу сарайларды азыркы заманбап
технология менен куруу жана бордоо тууралуу окууларды, тренингдерди уюштуруу
керек. |
2024-2029-жж айыл аймагынын
өнүгүшүнө бирден бир жол ачылат. Калктын жакырчылыктан чыгуусуна шарт
түзүлөт. |
1000,0 |
||||||||
БАРДЫГЫ жергиликтүү
бюджеттин каражаттары |
|
||||||||||
БАРДЫГЫ биргелешкен катышуу
каражаттары |
|
||||||||||
БАРДЫГЫ тике
инвестициялар |
1100,0 |
||||||||||
|
|||||||||||
4.4.
Экономикалык өнүгүүгө тиешелүү бюджеттик инвестицияларга болгон
муктаждыктарга анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Боз-
Чычкан айылында жүндү кайра иштетүүчү ишкана курдурууга көмөк көрсөтүү |
Өндүрүштүк ишканаларды колдоо боюнча долбоор
даярдалып, 6 960 000сом жүндү кайра иштетүү боюнча жабдууларды АРИС
аркылуу сатып алуу иштери аягына чыгып жабдуулар алынып келинди. |
Учурда
жерди трансформациялоо жумуштары жүрүп жатат |
75236,0 |
||||||||
Чакан
кайра иштетүү ишканаларын түздүрүү |
Жеке
ишкерлерге жер маселеси боюнча жардам көрсөтүү
|
Жаңы
жумуш орундары тузүлөт |
Жеке
ишкерлер |
||||||||
Айыл
жеринде ветеринардык кызматтарды уюштурууга көмөк көрсөтүү |
Айылдарга
ооруган малдардын өлүктөрүн салуу үчүн яма беккари жана айылдардын таштанды
таштоочу жайлардын ичине скотомогольник курдуруу
|
Дыйкандарды
жана чарбаларды ветеринардык кызмат менен камсыздалат |
Жергиликт
бюджет 250,0 |
||||||||
Айыл
чарба малынын асыл тукумдуулугун жогорулатуу боюнча чараларды көрүү |
Фермерлердин
асыл тукумдуулугун жогорулатуу үчүн эт жана сүт багытындагы малды багууга
басым жасоо
|
2026-жылга
чейин тукум малдын саны 20% көбөйөт |
1 000,0жеке
ишкерлер |
||||||||
Дыйкандарды
сапаттуу үрөн менен камсыздоого көмөктөшүү |
Дыйкандарды сапаттуу үрөн менен камсыз кылуу
|
Өсүмдүктөрдүн
тушүмдүүлүгү жана
сапаты жогорулат |
1000,0 |
||||||||
БАРДЫГЫ бюджеттик
инвестициялар
|
77486,0 |
||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
5-БӨЛҮМ.
ИНКЛЮЗИВДҮҮ ӨНҮГҮҮ |
|
||||||||||
|
|||||||||||
5.1. (таблица)
Инклюзивдүү өнүгүү (адам) |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн. |
прогноз |
||||||||
2021 г. |
2022 г. |
2023 г. |
2024 г. |
2025 г. |
2026 г. |
2027 г. |
|||||
Иштей ала турган ден соолугунун
мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдар (адам) |
213 |
292 |
301 |
321 |
329 |
331 |
354 |
||||
Иштей албаган оор майыптыгы бар
адамдар (адам) |
207 |
200 |
186 |
176 |
150 |
117 |
100 |
||||
Өтө жакыр адамдар (адам) |
543 |
493 |
437 |
395 |
356 |
321 |
289 |
||||
Турмуштук оор кырдаалдагы
балдар (адам) |
260 |
258 |
250 |
243 |
237 |
231 |
220 |
||||
Турмуштук оор кырдаалдагы
үй-бүлөлөр (бир.) |
589 |
670 |
640 |
1476 |
1250 |
1100 |
960 |
||||
Алыскы калктуу конуштардын
калкы (адам) |
2101 |
2105 |
2205 |
2333 |
2333 |
2333 |
2333 |
||||
Эмгек мигранттарынын жашы 18ге
жете элек балдары (адам) |
820 |
801 |
786 |
786 |
771 |
758 |
735 |
||||
Этникалык азчылыктар (адам) |
428 |
464 |
450 |
458 |
460 |
462 |
468 |
||||
Аялдар (адам) |
256 |
284 |
286 |
288 |
290 |
299 |
294 |
||||
Аялдар (калктын жалпы санынан%
) |
47,6 |
48,8 |
49,5 |
56,5 |
57,0 |
57,4 |
58,0 |
||||
Улгайган (жалгыз) (адам) |
12 |
10 |
6 |
6 |
5 |
4 |
2 |
||||
Калктын жалпы санындагы калктын
аялуу топторунун бардык категорияларынын (аялдардан тышкары) жалпы үлүшү (%) |
18 |
17 |
16 |
16 |
14 |
11 |
10 |
||||
Гендердик зомбулук учурлары
(бир.) |
бар |
жок |
бар |
бар |
жок |
жок |
жок |
||||
Кризистик борборлордун болушу
(бир.) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
|
|||||||||||
5.2. Учурдагы кырдаалга
анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Айыл аймакта ден соолугунан мүмкүнчүлүгү чектелүү - 95(0-18) каттоодо турат, алардын 45 эркек,
50 кыз.Аймакта оор турмуштук кырдаалда кабылган балдар -15. Жакырчылыкта
жашаган балдардын саны 175 үй-бүлө деп эсептелди. 2023-жылы
ар бир кожолуктарды изилдөө иштери жүргүзүлгөндө, аймак боюнча 950 баланын
ата-энеси миграцияда экендиги аныкталды. Бул балдар учурда туугандарынын
колунда тарбияланууда Азыркы мезгилде
атайын иштелип чыккан графиктин негизинде үйлөрүнө барып байкоо иштери
жүргүзүлүүдө. Мындан
сырткары оор турмуштук кырдаалдагы үй-бүлөлөргө балдарына ар кандай майрамда
белек-бечкек берүүгө жергиликтүү бюджеттен акча бөлүнүп турат. Кɵйгɵйлɵр: ·
Зордук-зомбулуктун
кɵбɵйүшү ·
Психологиялык
жактан жабыркоосу ·
Жалгыз бой, ДМЧ адамдар бар, турмуштук оор
кырдаалга чалдыккан үй-бүлɵɵлɵрдүн жардамга муктаждыгы ·
ДМЧ
балдардын билим алуусунда шарттардын жоктугу ·
Инклюзивдик
окутуу борборлорунун жоктугу ·
ДМЧга
спорт менен машыгууга шарттын жоктугу ·
Турмуштук
оор кырдаалга кабылган жарандарды иш менен камсыз болбогондугу Корутундулар жана сунуштар: Аярлуу топтор калктын жалпы санында өтө чоң үлүшүн түзбөйт, бирок
ошого карабастан АӨ тарабынан даректүү материалдык жардамдан тышкары, калктын
аялуу катмарынын өкүлдөрүн иш менен камсыз кылуу боюнча бир катар чараларды
көрөт. Аларды кол өнөрчүлүккө жана айыл чарба өндүрүшүнө тартуу. Бул
маселелерде акционердик коом бизнестин жана коммерциялык эмес уюмдардын
жардамына таянат. |
|||||||||||
|
|||||||||||
5.3.
Инклюзивдик өнүгүү муктаждыктарына анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Артыкчылык |
Мүмкүн болуучу
чаралардын жана долбоорлордун жалпы сүрөттөлүшү |
Күтүлгөн
натыйжа жана мөөнөттөр |
|||||||||
Социалдык муктаж
болгон үй-бүлөлөргө, ден соолугунун мүмкунчүлүгү чектелген жарандарга
социалдык паспортун толтуруу |
Калктын аярлуу
катмарына колдоо көрсөтүү |
2025-жыл ичинде толук
толтуруп, 100 миңге сунушталат бизнес пландын негизинде |
|||||||||
Социалдык муктаж
болгон үй-бүлөлөргө ден соолугун чыңдоо максатында материалдык колдоо
көрсөтүү |
Ден соолугун чыңдоо
аркылуу, жумуш алек болуусуна шарт түзүү
|
Жергиликтүү
бюджетинен акча каражаты ажыратылып берилет
|
|||||||||
Жакыр үй-бүлөлөрдү
колдоо |
Финансылык
сабаттуулук боюнча курстарды уюштуруу же жумушка орношууга жардам көрсөтүү
|
Жергиликтүү той каналар, эс алуу жайлары менен жакыр үй-бүлөлөрдөн
жана ден соолугунан мүмкүнчүлүгү чектелген адамдарды окутуп, андан кийин
жумушка алуу боюнча келишим түзүү, 2027-жылга чейин жакыр үй-бүлөлөрдү жана
ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген адамдарды ишке орноштурууга мүмкүндүк
берет. |
|||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
6-БӨЛҮМ.
МЕЙКИНДИК |
|
||||||||||
|
|||||||||||
6.1. (таблица)
Мейкиндик |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн. |
прогноз |
||||||||
2021 ж. |
2022 ж. |
2023 ж. |
2024 ж. |
2025 ж. |
2026 ж. |
2027 ж. |
|||||
Аймактын жалпы аянты (га) |
17,031 |
17,031 |
17,031 |
42,160 |
42,160 |
42,160 |
42,160 |
||||
Жер
категориялары (га): |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Айыл чарба жерлери (бардыгы): |
12583 |
12583 |
12583 |
61,625 |
61,625 |
61,625 |
61,625 |
||||
анын ичинде айдоо аянттары |
3203 |
3203 |
3203 |
22,805 |
22,805 |
22,805 |
22,805 |
||||
сугарылбаган |
1062 |
1062 |
1062 |
1062 |
1062 |
1062 |
1062 |
||||
сугат айдоо жерлер |
2141 |
2141 |
2141 |
2337 |
2337 |
2337 |
2337 |
||||
жайыттар |
8630 |
8630 |
8630 |
15,194 |
15194 |
15194 |
15194 |
||||
анын ичинде жеке |
- |
- |
- |
|
|
|
|
||||
АЖМФ |
1062 |
1062 |
1062 |
5794 |
5794 |
5794 |
5794 |
||||
Иш жүзүндө колдонулган |
1062 |
1062 |
1062 |
1606 |
1606 |
1606 |
1606 |
||||
Колдонулбаган (баланс) |
- |
- |
- |
|
|
|
|
||||
Өнөр жай, транспорт, байланыш, коргоо жана башка
багыттагы жерлер (бардыгы) |
367,8 |
367,8 |
367,8 |
463,0 |
463,0 |
463,0 |
463,0 |
||||
Иш жүзүндө колдонулган |
367,8 |
367,8 |
367,8 |
463,0 |
463,0 |
463,0 |
463,0 |
||||
Колдонулбаган (баланс) |
- |
- |
- |
|
|
|
|
||||
Калктуу конуштун жерлери (бардыгы) |
770 |
770 |
770 |
1020 |
1020 |
1020 |
1020 |
||||
анын ичинде турак жай курулушу |
5682 |
5682 |
5682 |
5771 |
5771 |
5771 |
5771 |
||||
Иш жүзүндө колдонулган |
5682 |
5682 |
5682 |
5771 |
5771 |
5771 |
5771 |
||||
Колдонулбаган (баланс) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Өзгөчө корголуучу жаратылыш
аймактарынын (ӨКЖА) жерлери |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
||||
Токой фондусунун жерлери |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Суу фондусунун жерлери |
54 |
54 |
54 |
54 |
187 |
187 |
187 |
||||
Запастагы жерлер |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Иш жүзүндө колдонулган |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Колдонулбаган (баланс) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Аймактын айыл чарба жерлеринин жалпы аянтындагы иш
жүзүндө пайдаланылуучу айыл чарба жерлеринин үлүшү (%) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Инженердик инфраструктура менен камсыздалган турак
жай куруу үчүн арналган жер участокторунун аянтынын үлүшү (%) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Инженердик инфраструктура менен камсыз кылынган
өндүрүштү жайгаштыруу үчүн арналган жер участокторунун аянтынын үлүшү (%) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Категория боюнча пайдаланылбаган же кошумча жерлерди
пайдалануу зарылдыгынын прогнозу (га): |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
||||
Айыл чарба жерлери |
12583 |
12583 |
12583 |
13073 |
13073 |
13073 |
13073 |
||||
Өнөр жай, транспорт, байланыш,
коргоо жерлери жана башка багыттагы жерлер (бардыгы) |
367,8 |
367,8 |
367,8 |
463 |
463 |
463 |
463 |
||||
Калктуу конуштун жерлери (турак
жай курулушу) |
770 |
770 |
770 |
1020 |
1020 |
1020 |
1020 |
||||
Токой фондусунун жерлери |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Суу фондусунун жерлери |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
|
|||||||||||
6.2. Учурдагы
кырдаалга анализ жүргүзүү |
|
||||||||||
Барпы
айыл аймагы, айыл чарба жерлери басымдуулук кылган айыл аймактардын катарына
кирет. Бирок аны менен чогуу кемчиликтер дагы орун алган, себеби айыл
аймактын генералдык планы, зоналдык картасы иштелип чыккан эмес. Кɵйгɵйлɵр: ·
Генпландын
жоктугу; ·
Каралбай
калган жерлер; ·
Мыйзамсыз
колдонулган жерлер; ·
Башаламан
курулуштардын натыйжасында жайыт жерлеринин, суу фондусунун, токой жерлеринин
аянтынын азайышы же кыскарышы. 2029-жылга чейин айыл аймактын генпланын
иштеп чыгуу боюнча иш-аракеттер болот. |
|||||||||||
|
|||||||||||
6.3. Мейкиндик
планынын элементтери |
|
||||||||||
Мейкиндик
планын өзгөртүүдөгү чаралар же ниеттер: |
Күтүлгөн
жыйынтыктар: |
||||||||||
|
|
||||||||||
Муниципалдык менчиктеги жер аянттарына мыйзамсыз чыгып кеткен
жарандарга түшүндүрүү иштерин жүргүзүү
|
Жолду кеңңйтүү,
асфальт басуу жумуштары убагын көп катталган жагдай. Жарандарга түшүндүрүү
иштерин жүргүзүү менен тосмолор бузулат, жолдор кеңйтилип талаптагыдай болот. |
||||||||||
Жерлерди мыйзамсыз ээлеп алган жарандар менен иш алып баруу
|
Мыйзамсыз ээлеп алган
жерлерди кайтарып алуу менен социалдык багыттагы жалпы тургундарга пайдалуу
максатта иштетилет |
||||||||||
Айыл аймакта калктын санынын өсүшүнөн жана жарандардын жер тилкесин
алуу үчүн кайрылууларынан улам турак жай фондунун жерлеринин баардык
кайрылуучуларга жетпестиги аныкталып, мындан ары, курулуш компаниялары менен
сүйлɵшүүлɵрдүү жүргүзүп, алар мене иш алып барып, айылдарды «тикесинен» ɵстүрүү
керектиги тастыкталды. |
Турак жай фондунун аянтын эффективдүү колдонуу багытында жана
калктын турак жай менен камсыз болушун, жашоо шарттарынын жакшыртуусу менен
бирге жаштардын шаар жергесине кетүүсүн токтотот. |
||||||||||
Парк жана балдар аянтчасы үчүн жер бөлүп берүү керек.
|
Υй бүлɵɵ менен эс алууга ылайыкташкан парк, балдар ойноочу аянтчасы
менен орнотуу, үй-бүлɵɵлүк мамилелердин чыңдоосуна шарт түзүлɵт. |
||||||||||
|
|||||||||||
|
|||||||||||
7-БӨЛҮМ.
АЙЛАНА-ЧӨЙРӨ |
|
||||||||||
|
|||||||||||
7.1. (таблица)
Айлана-чөйрө |
|
||||||||||
Категория |
факт |
күтүлгөн. |
прогноз |
||||||||
2021 ж. |
2022 ж. |
2023 ж. |
2024 ж. |
2025 ж. |
2026 ж. |
2027 ж. |
|||||
Жаратылышты коргоо зоналарынын,
ӨКЖА, микрокоруктардын аянты (га) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Токойлор ээлеген аймак, анын
ичинде жайылма токойлор (га) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Токойлорду калыбына келтирүү
(га) |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Деградацияланган жайыттардын
аянты (га) |
150 |
120 |
120 |
100 |
80 |
60 |
40 |
||||
Малдын жайытка болгон жүгү (1
айда 1 гектарга шарттуу малдын башынын саны) |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
КРС МКС 10 |
||||
Деградацияланган жайыттардын
жалпы жайыт аянтына карата үлүшү (%) |
0,5 |
0,4 |
0,4 |
0,3
|
0,2 |
0,1 |
0,1 |
||||
Деградацияга дуушар болгон айыл
чарба жерлеринин аянты (га) |
- |
- |
30 |
50 |
- |
- |
- |
||||
Деградацияланган жайыттардын
жалпы аянтына карата калыбына келтирилген жайыттардын үлүшү (%) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
Энергияны үнөмдөө.
Кожолуктардын жылытуу үлүшү (%): |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
борбордук жылытуу |
- |
- |
- |
-- |
- |
- |
- |
||||
электр энергиясы |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||
газ |
- |
- |
- |
- |
|
|
|
||||
меш жылытуу |
|
|
|
|
|
|
|
||||
башка орнотуулар Барпы айыл аймагынын 2025-2027 -жылдарга
Социалдык-экономикалык өнүгүү программанын ишке
ашыруу боюнча иш-аракеттер планы
|